Nasıl yardım edebilirsiniz?
Arkadaşınız sevdiği birini kaybetmiş olabilir. Siz ona yardım etmek istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilemiyor olabilirsiniz. Bu broşür, size ilginizi olumlu davranışlara dönüştürebilmenizde yol gösterici olarak hazırlanmıştır.
Yürekten dinleyin
Aktif bir dinleyici olma becerinizle yardıma başlayabilirsiniz. Fiziksel olarak hazır bulunuşunuz ve yargılamaksızın dinlemeye istekli oluşunuz yardım için en önemli adım olacaktır.Ne söyleyeceğinizle ilgili çok fazla kaygılanmayın. Sadece onun söylediklerine ve sizinle paylaştıklarına konsantre olun.
Arkadaşınız ölümle ilgili aynı şeyleri defalarca anlatabilir. Her zaman dikkatle dinleyin. Bu tekrarlar arkadaşınızın iyileşme sürecinin bir parçasıdır. Sadece dinleyin ve anlamaya çalışın.
Sevecen olun
Eleştirmeksizin arkadaşınızın duygularını ifade etmesine izin verin. Nasıl tepki vermesi gerektiğini öğretmeye kalkışmayın. Asla “ne hissettiğini biliyorum” demeyin. Sizin yardımcı rolünüz onun önünde ya da arkasında olmak değil onunla birlikte yürümektir.
O anki duygularını, acısını, kederini, hüznünü yaşamasına izin verin. Arkadaşınızın duygularının içine girin ama asla onları uzaklaştırmaya çalışmayın. Ölüm karşısında göz yaşı dökmenin duyguları ifade etmenin çok doğal ve uygun bir yolu olduğunu unutmayın.
Basmakalıp sözlerden kaçının
Sözler, özellikle basmakalıp olanlar, yastaki arkadaşınız için çok acı verici olabilir. Basmakalıp sözler zor gerçekler karşısında basit çözümler sunarak acıyı azaltmak amacıyla söylenir ancak duyulan acıyı azaltmaz. ”Sen bunların üstesinden gelirsin”, “zaman herşeyi halleder”, “şu an sahip olduklarını düşünüp minnettar olmalısın” ya da “acı çekmediği için mutlu olmalısın” gibi sözler yapıcı değildir ve arkadaşınız için bu süreci daha da zorlaştırır.
Yasının benzersiz ve tek olduğunu anlayın
Arkadaşınızın yaşadığı yasın tek ve benzersiz olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Sevilen birinin ölümü karşısında herkesin tepkisi farklıdır. Yasta olan kişiler aynı aşamalardan geçse de, her insanın yaşama ilişkin deneyimleri farklılık gösterir.Yas süreci uzun zaman alabilir sabırlı olun ve arkadaşınızın bu süreci kendi adımlarıyla geçmesine izin verin. Onun iyileşme sürecini kendinize uydurmaya çalışmayın. Uygun bulmadığınız davranışlarını eleştirmeyin. Eğer yastaki arkadaşınız size direnç gösteriyorsa onu zorlamayın, onunla iletişim kurabilmek için fırsatlar yaratmaya çalışın.
Pratik yardımlar sunun
Yemek hazırlamak, çamaşırlarını yıkamak, evini temizlemek, telefonlarına cevap vermek gibi pratik yardımlar sunmak onun yanında olduğunuzu göstermenin en kolay yoludur. Sizin varlığınız ölümden sonraki haftalar ve aylar boyunca ona gereksinim duyduğu desteği sağlayacaktır.
İlişki kurun
Cenaze töreninde bulunmanız önemlidir. Bu, duygularınızı ifade etmenin ve onun ihtiyaç duyduğu ilgiyi göstermenizin bir yoludur. Törende, bir dokunuşunuz, bir bakışınız veya ona sarılmanız söylenecek birçok sözden daha fazla mesaj iletir.
Sadece cenaze törenine katılıp sonra ortadan kaybolmayın. Unutmayın ki, yastaki arkadaşınız size ölüm anından sonraki günler ve haftalarda daha çok ihtiyaç duyacaktır. İzleyen günlerde kısa bir ziyaretiniz ya da telefonla aramanız çok değerlidir.
Kişisel notlar hazırlayın
Kendi ifadelerinizle yazdığınız kısa notlar ilginizi göstermenizde size yardımcı olabilir. Ölen kişiyle ilgili anılarınızı ya da onun olumlu özellikleriyle ilgili düşüncelerinizi paylaşın. Bu ifadeler yastaki arkadaşınız için hoş bir hediye olacak ve yıllar sonra bile hatırlanacaktır.
Arkadaşınızla konuşurken ya da kişisel notlar yazarken ölen kişinin adını kullanın. Hayatının önemli bir parçası olmuş bir kişinin unutulmadığını bilmek ve onun ismini duymak arkadaşınızı teselli edecektir.
Yıldönümlerinden ve özel günlerden haberdar olun
Arkadaşınız yıldönümü ve doğum günü gibi özel durumlarda zor anlar yaşayabilir. Ölen kişinin yokluğu böyle anlarda önem kazanacaktır. Bu acının yas sürecinin doğal bir parçası olduğunu kabullenin ve en önemlisi de onu acıyı yaşamaktan uzaklaştırmaya çalışmayın.
Ölen kişinin ailesi veya arkadaşınız böyle özel günlerde anma toplantıları düzenleyebilirler. Böyle bir durumda sizin rolünüz ne olabilir? Belki de bu toplantıların düzenlenmesinde ya da katılacakların davet edilmesinde yardımcı olabilirsiniz.
Kaybın önemini anlayın
Sevilen birinin ölümünün kişiyi darmadağın eden bir deneyim olduğunu unutmayın. Bu ölüm sonucunda arkadaşınız yaşamında pek çok şeyi yeniden düzenlemek durumunda kalabilir. Bu ölüm karşısında sizin gösterdiğiniz yardım çabaları, sevecen ve nazik tutum onun için çok önemli olacaktır.
Unutmayın ki yastaki bir arkadaşınıza yardımcı olmak hiçte kolay değildir. Düşündüğünüzden daha çok zaman, değer ve sevgi vermek zorunda olabilirsiniz. Fakat sonuç tüm bu çabalara değecektir. Yastaki arkadaşınızla birlikte yürürken ona bir insanın yaşamındaki en değerli hediyeyi veriyorsunuz- kendinizi.
B.C. BEREAVEMENT FOUNDATION
P.O. BOX 53530, 984 W. BROADWAY
VANCOUVER, B.C. V5Z 1K7 604-738-9950
TOLL FREE 1-877-779-2223
ÇEVİREN: TED Ankara Koleji Vakfı Danışma ve Rehberlik Merkezi
© TED ANKARA KOLEJİ, 2000