11. SINIF DİL VE ANLATIM
ÜNİTELER, KONU BAŞLIKLARI VE KAZANIMLAR
1. ÜNİTE: METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI
Kazanımlar:
Metinlerin gerçeklikle ilişkileri, işlevleri ve yazılış amaçları bakımından gruplandırmaktır.
Bu çerçevede önce anlatmaya bağlı metinler gruplandırılır. Ardından metinler, kullanılan anlatım türleri bakımından gruplandırılır.
Göstermeye bağlı yazınsal metinlerle, anlatmaya bağlı metinlerin ortak özellikleri ve farklılıkları belirlenir.
İncelenecek metinlerde dilin hangi işlevde kullanıldığı belirlenir.
2.ÜNİTE: MEKTUP – GÜNCE
Kazanımlar:
Mektup ve Günce türlerinin özellikleri belirlenir. İncelenen örneklerde dilin hangi işlevde kullanıldığı tartışılır.
3. ÜNİTE: ANI – BİYOGRAFİ
Kazanımlar:
Anı yazılarında anlatıcının kim olduğu saptanır, nedeni sorgulanır.
Metinlerde kullanılan dil - anlatım özellikleri belirlenir.
Anılarda; olay, kişi ve dönem hakkında bilgi, gözlem ve izlenimlerin anlatıldığı vurgulanır.
Biyografide gerçekleri gizlemenin ve hayale yer vermenin sonuçları belirlenir.
Biyografide dilin hangi işlevleriyle kullanıldığı saptanır.
Biyografilerin kültür tarihindeki yeri ve önemi verilirken, otobiyografi metinleriyle biyografi metinleri karşılaştırılır ve ikisi arasındaki farklılıklar belirlenir.
Anı ve biyografide dil ve anlatım farkı belirlenir, yazma çalışması yapılır.
4.ÜNİTE: GEZİ YAZISI – SÖYLEŞİ
Kazanımlar:
Gezi yazılarının yararları ve gezi yazılarında birliği sağlayan öğeler belirlenir.
İncelenen metinlerde dilin işlevi saptanır.
Gezi ve anı türleri karşılaştırılır.
5. ÜNİTE: ANLATIM TÜRLERİ - COŞKU VE HEYECANA BAĞLI ANLATIM - FIKRA
Kazanımlar:
Okunan ve dinlenen fıkraların ortak özellikleri sıralanır.
Gazetede yayımlanan fıkralarla sözlü kültürün ürünü olan fıkraların özellikleri ayırt edilerek tür özellikleri belirlenir.
Gazetelerden getirilen fıkralar okunup sınıf ortamında değerlendirilir.
Fıkra yazma çalışması yapılır.
6. ÜNİTE: HABER YAZILARI
Kazanımlar:
Haber yazılarının açıklık, akıcılık, duruluk ve yalınlık özellikleri saptanır.
Haber yazılarında kullanılan anlatım türleri ve dilin işlevi belirlenir.
Haber yazılarında anlatıcının tavrı; haberin sosyal, siyasal, kültürel ve günlük hayattaki yeri değerlendirilir.
Haber yazılarının birey açısından önemi örnekler üzerinden belirlenir.
7.ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER - DENEME - MAKALE – ELEŞTİRİ
Kazanımlar:
Deneme yazılarının amaçları belirlenir. Denemeler konularına ve yazılış amaçlarına göre gruplandırılır. Deneme yazarının özellikleri açıklanır.
Deneme yazılarında farklı anlatım türlerinin bir arada bulunup bulunmadığı araştırılır. İncelenen denemede dilin hangi işlevlerde kullanıldığı belirlenir.
Makalenin özellikleri belirlenir, yazılma amacı açıklanır. Makalenin toplum hayatındaki rolü ve hedef kitlesi tartışılır.
Gazetelerde yayımlanan makaleleri, haberlerden ve gazetelerdeki diğer yazılardan ayıran niteliklerin neler olduğu belirlenir.
Okunan makalelerde ana düşünce bulunur.
Makaleyi meydana getiren metinde ifade edilen düşünceler dikkate alınarak parçalara ayrılır. Ana düşünce etrafında dile getirilen diğer düşüncelerin nasıl birleştirildiği açıklanarak makale planı oluşturulur.
Makale yazma uygulamaları yapılır.
8.ÜNİTE: ELEŞTİRİ
Kazanımlar:
Eleştiri yazılarının özellikleri ve yazılış amaçları belirlenir.
Eleştiri yazılarında konu ve konunun ele alınış biçimi değerlendirilir.
Eleştiri yazarının çalışma koşulları ve kaynakları saptanır.
Eleştiri yazılarının kültürel yaşamdaki işlevi tartışılır.
9. ÜNİTE: SÖZLÜ ANLATIM – RÖPORTAJ – MÜLAKAT – SÖYLEV
Kazanımlar:
Röportaj yazılarının özellikleri belirlenir.
Röportajların, sunuş biçimi bakımından gruplandırılıp gruplandırılamayacağı belirlenir.
Bir yeri veya bölgeyi konu alan röportajların özellikleri verilir
Eşyayı konu alan röportajların özelliklerini belirlenir.
İnsanı konu alan röportajların özellikleri belirlenir.
Röportaja inandırıcılık kazandıran öğeler incelenir.
Mülakat ve söylev türlerinin özellikleri belirlenir.
Söylev veren kişiyle dinleyiciler arasındaki ilişkinin önemi açıklanır.
Söylev hazırlamada dikkat edilecek hususlar, başarılı söylevlerden de yararlanarak belirlenir.
ELEŞTİREL OKUMA*
Zümre öğretmenlerinin ortak kararıyla 11. sınıf düzeyinde Türk ve Dünya edebiyatının zümre kararı ile belirlenen seçkin yapıtları “eleştirel okuma” tekniği ile sınıf içinde okunup, incelenir, öğrencilerimiz tarafından değerlendirilir. 11. sınıf Dil ve Anlatım derslerinde, ünite başlıkları yukarıdaki gibi olmakla birlikte öğrenciye sanatsal metinleri okuma becerisini kazandırma amacı güdülmektedir. Bu amaçla, BİY, UB ve ULUSAL programlarda zümre öğretmenlerinin ortak kararıyla belirlenen kurmaca yapıtlar okutulmakta ve dilbilgisi konuları da çeşitli uygulamalar aracılığıyla bu yapıtlar aracılığı ile verilmekte, etkinlikler yine bu yapıtlar aracılığı ile gerçekleştirilmektedir.